سینوزیت آلرژیک یا آلرژی ناشی از عفونت سینوس ها چیست؟

سینوزیت آلرژیک یکی از شایع‌ترین (و دردناک‌ترین) عارضه‌های بینی است. سینوزیت عبارت است از التهاب سینوس‌ها (حفره‌های توخالی قرار گرفته در بالا، پشت و پایین چشم‌ها). آلرژی‌ها، که به احتمال زیاد با آن‌ها آشنایی دارید، نیز عبارتند از واکنش غیرطبیعی بدن به آلرژی‌زاهایی که از طریق تنفس، بلع، تزریق یا تماس با پوست وارد آن می‌شوند. آلرژی‌ها غالباً دارای علائمی مانند خارش چشم‌ها، آب ریزش بینی، خس خس سینه، راش پوستی یا اسهال است. سینوزیت آلرژیک واکنش دستگاه ایمنی بدن به آنتی‌ژن‌های هوابردی است که از طریق تنفس وارد حفره بینی می‌شوند. البته، خوشبختانه می‌توان این عارضه را با کمک گزینه‌های درمانی موجود برای سینوزیت تسکین داد.

سینوزیت و آلرژی

سینوزیت را می‌توان ورم یا التهاب بافت مخاطی سینوس‌ها (سیستم پیوسته‌ای از حفره‌های توخالی که در جمجمه قرار دارد) دانست. مسدود شدن سینوس‌ها به خاطر وجود مایع یا میکروارگانیسم‌های ویروسی یا باکتریایی، باعث عفونت آن‌ها می‌شود. آلرژی می‌تواند باعث التهاب مزمن سینوس‌ها و غشاء مخاطی بینی شود. این التهاب مانع از خروج طبیعی باکتری‌ها از حفره سینوس شده و منجر به افزایش احتمال بروز سینوزیت باکتریایی ثانویه می‌شود. اگر نتیجه تست آلرژی‌تان مثبت باشد، پزشک می‌تواند با آموزش اقدامات مناسب و یا تجویز دارو آن را کنترل کرده و به این ترتیب احتمال بروز عفونت سینوس را کاهش دهد. افراد مبتلا به آلرژی‌ها و مشکلات سینوسی باید از قرار گرفتن در معرض محرک‌های محیطی مانند تنباکو، دود و عطر، که می‌توانند باعث تشدید علائم شوند خودداری کنند. سینوزیت انواع مختلفی دارد که عبارتند از سینوزیت‌های حاد، نیمه حاد، مزمن و عود کننده.

علائم

• سرفه و احتقان
• ترشحات بینی
• از دست رفتن حس بویایی
• گرفتگی بینی
• درد صورت

سایر علائم عبارتند از:

• دندان درد
• خستگی
• بوی بد دهان
• تب

عوامل خطرزا

عوامل خطرزای زیر احتمال ابتلای شما به هر یک از انواع سینوزیت را افزایش می‌دهند:

• ابتلا به عارضه‌هایی مانند فیبروز کیستیک، ناهنجاری‌های سیستم ایمنی یا برگشت اسید معده
• تب یونجه یا سایر بیماری‌های آلرژیک
• وجود هرگونه ناهنجاری در حفره بینی
• قرارگیری مداوم در معرض آلودگی‌ها

تشخیص

معمولا متخصص گوش و حلق و بینی می‌تواند سینوزیت آلرژیک را بر اساس علائمتان تشخیص دهد. وی، برای اینکه اطمینان حاصل کند سینوزیت مزمن شما ناشی از علت‌های زمینه‌ای مانند آسم، آلرژی بینی (رینیت آلرژیک)، عفونت مزمن دندان و غیره نیست، سؤالاتی را از شما خواهد پرسید. متخصص همچنین، طی یک معاینه فیزیکی بینی‌تان را از لحاظ وجود هرگونه ناهنجاری مشهود یا انحراف استخوان و یا سایر مشکلاتی مانند پولیپ بینی چک می‌کند. متخصص، برای یافتن هرگونه علت زمینه‌ای که بتواند احتمال ابتلای شما به سینوزیت را بیشتر کند، از تست‌های مختلفی از جمله اسکن سینوس‌ها یا بررسی کامل حفره بینی استفاده می‌کند.

 درمان

درمان‌های دارویی

داروهای مورد استفاده عبارتند از:

• استروئیدها، که می‌توان آن‌ها را به صورت اسپری (مانند اسپری بینی بکلومتازون) یا قطره بروی غشاء مخاطی اعمال کرد، برای انواع مختلف سینوزیت‌های مزمن توصیه می‌شوند، زیرا آن‌ها به کاهش التهاب کمک می‌کنند. گاهی اوقات دوره درمانی طولانی مدتی (برای مثال سه ماه) توصیه می‌شود. در برخی موارد نیز که علائم شدید هستند، قرص خوراکی استروئید تجویز می‌شود. البته این داورها به احتمال زیاد باعث برخی عوارض جانبی می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر به مقاله استروئیدهای خوراکی مراجعه کنید.
• گاهی اوقات، دوره‌های طولانی مصرف آنتی‌بیوتیک (3 تا 4 هفته) نیز مفید هستند، البته بهتر است این داروها بعد از ارزیابی کامل وضعیت بیمار توسط یک متخصص گوش و حلق و بینی تجویز شوند.
• در صورت دچار شدن سینوس‌ها به عفونت‌های قارچی (که به ندرت پیش می‌آید) به داروهای ضدقارچ نیاز خواهد بود.

درمان‌های خانگی

• شدت سینوزیت آلرژیک را می‌توان با شست و شوی بینی کاهش داد. شست و شوی بینی با محلول آب نمک (سالین) به طور مؤثری علائم عارضه را کاهش می‌دهد. این روش مسیر سینوس‌ها را تمیز کرده و التهاب را کاهش می‌دهد. توصیه می‌شود به جای آب لوله‌کشی که حاوی کلر است از آب مقطر استفاده کنید.
• فوراً بعد از باغبانی یا سایر فعالیت‌هایی که در فضای باز انجام می‌شوند دوش بگیرد تا آلودگی‌ها از بدنتان رفع شوند.
• به اندازه کافی آب بنوشید تا غشاء مخاطی بینی و سینوس‌ها به خوبی عمل کرده و از خشک و دردناک شدن آن‌ها جلوگیری شود.

جراحی

اگر بیماری، علی‌رغم انجام درمان‌های دارویی مناسب نیز رفع نشود، پزشک ناچار خواهد شد برای برداشتن بافت بیمار یا پولیپ و/یا تسهیل تخلیه سینوس‌ها از عمل جراحی استفاده کند. از جراحی آندوسکوپیک سینوزیت بیشتر در مواردی استفاده می‌شود که عارضه به درمان‌های دارویی که پیشتر توضیح داده شد جواب ندهد. هدف اصلی جراحی آندوسکوپی سینوس ، بهبود تخلیه سینوس درگیر است. در این عمل، جراح یک آندوسکوپ را وارد بینی می‌کند. آندوسکوپ مورد استفاده برای این عمل یک وسیله انعطاف‌ناپذیر باریک است که دارای چند لنز می‌باشد. با این وسیله، جراح می‌تواند دهانه کانال‌های تخلیه سینوس را ببیند و هرگونه بافتی که مانع از تخلیه سینوس درگیر شده است را بردارد. این کار تهویه و تخلیه سینوس را بهبود بخشیده و به بازیابی عملکرد طبیعی سینوس کمک می‌کند. این روش جراحی معمولاً نرخ موفقیت بالایی در تسکین علائم سینوزیت مزمن دارد. عوارض این عمل عبارتند از تورم، کبودی، یا بی‌حسی موقت لب، و همچنین تورم یا کبودی دور چشم. همچنین، معمولاً بعد از بهبودی، صدای بیمار به مقدار جزئی تغییر می‌کند.