درمان کیپ شدن بینی کودکان و بزرگسالان به دلایل مختلف با جراحی بینی

گرفتگی بینی انجام امور ساده‌ای مانند نفس کشیدن را به یک چالش دشوار تبدیل می‌کند. دلیل کیپ شدن بینی هر چه که باشد(عفونت سینوس، آلرژی، سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، کنار آمدن با گرفتگی بینی) منجر به احساس ناراحتی می‌شود. بینی شبکه‌ گسترده‌ای از رگ‌های خونی و دریچه‌هایی دارد که باز و بسته می‌شود. چنانچه محرک‌ها، بینی را تحریک کند، سیستم عصبی نیز تحریک می‌شود. در نتیجه دریچه‌ها باز می‌شود و خون بیشتری وارد بینی می‌شود. در نتیجه مجاری بینی ورم می‌کند و تنفس دشوار می‌شود. درمان‌های متعددی برای کیپ شدن بینی وجود دارد که احتقان بینی را به سادگی رفع می‌کند و نسبت به برخی از درمان‌ها نیز عوارض کمتری دارد.

علل کیپ شدن بینی

گرفتگی بینی حالتی است که بینی کیپ و ملتهب می‌شود. بیماری‌های کوچک شایع‌ترین علل کیپ شدن بینی محسوب می‌شود؛ برای مثال سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت سینوس از علل کیپ شدن بینی به شمار می‌آید. انسداد ناشی از بیماری معمولاً ظرف یک هفته رفع می‌شود.

اما کیپ شدن بینی که بیش از یک هفته طول بکشد، غالباً علامت وجود مشکلات جدی‌تری است. شایع‌ترین علل کیپ شدگی مزمن بینی عبارت است از:

• آلرژی در فصل بهار
• زکام (تب یونجه)
• زائده‌های غیرسرطانی موسوم به پولیپ بینی یا تومورهای خوش‌خیم موجود در مجاری بینی
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
• محرک‌های محیطی
• عفونت مزمن سینوس که در اصطلاح سینوزیت مزمن نامیده می‌شود.
• انحراف بینی

کیپ شدن بینی در دوران بارداری، معمولاً در انتهای سه ماهه اول نیز رخ می‌دهد. نوسانات هورمونی و افزایش خون‌رسانی مرتبط با بارداری باعث گرفتگی بینی می‌شود. این تغییرات بر غشاء مخاطی بینی اثر می‌گذارد و به التهاب، خشکی یا خونریزی آن دامن می‌زند.

زمان مراجعه به پزشک به علت کیپ شدن بینی

در صورت مواجهه با موارد زیر به سرعت به پزشک مراجعه کنید:

• استمرار گرفتگی و کیپ شدن بینی به مدت بیش از 10 روز
• کیپ شدن بینی که همراه با زکامی باشد که بیشتر از سه روز طول کشیده است.
• ترشحات سبز رنگ بینی همراه با تب و درد سینوس
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، آسم یا آمفیزم

بیمارانی که به تازگی ضربه به سرشان وارد شده است و در حال حاضر خونریزی بینی دارند یا ترشحات شفافی به طور مداوم از بینی‌شان خارج می‌شود، نیز باید به سرعت به پزشک مراجعه کنند.

درمان کیپ شدگی و احتقان بینی

غالباً درمان‌های خانگی برای رفع کیپ شدن بینی کافی نیست، به ویژه اگر علائم بیمار از ابتلا به عارضه‌های دیگری نشأت گرفته باشد. در این حالت درمان های پزشکی از جمله دارو و جراحی لازم است، به ویژه اگر عارضه دردناک باشد و فعالیت‌های روزمره را مختل کند.

پس از آن که پزشک علت احتقان مزمن بینی را تشخیص داد، طرح درمانی مناسب را توصیه می‌کند که غالباً شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه‌ای می‌شود که علائم را تسکین می‌دهد یا برطرف می‌کند.

دارو های ضداحتقان برای رفع کیپ شدگی بینی

داروهای ضداحتقان (دکونژستانت)، ورم مجاری بینی بیمار را کاهش می‌دهد و احتقان بینی و فشار روی سینوس را برطرف می‌کند. این داروها به شکل اسپری، مانند نفازولین (پریوین)، اکسی متازولین (افرین، دریستان، دورامیست) یا فنیل افرین (نئوسینفرین، سینکس، رینال) وجود دارد. ضداحتقان‌ها به صورت قرص نیز تولید می‌شود که از آن جمله می‌توان فنیل افرین (Lusonal ، Sudafed PE ، Sudogest PE و اقلام مشابه) و سودو افیدرین (Sudafed و Sudogest) را نام برد.

دارو را دقیقاً مطابق با دستور آن مصرف کنید. داروهای ضداحتقان خوراکی را خودسرانه بیش از یک هفته مصرف نکنید و حتماً با پزشک مشورت کنید. مصرف اسپری ضداحتقان به مدت بیش از سه روز ممنوع است، در غیر این صورت کیپ شدگی بینی بدتر خواهد شد. هرگز داروهای ضداحتقان یا داروهای سرماخوردگی بدون نسخه را به کودکان زیر 4 سال ندهید.

دارو های آنتی هیستامین برای درمان کیپ شدن بینی

اگر آلرژی علت اصلی کیپ شدن بینی و فشار سینوس باشد، باید ابتدا آلرژی تحت کنترل درآید تا علائم آن از بین برود. برای درمان آلرژی باید داروهای حاوی آنتی هیستامین مصرف شود تا کیپ شدن بینی و عطسه کردن برطرف گردد؛ معمولاً آنتی هیستامین در کنار ضداحتقان تجویز می‌گردد تا گرفتگی بینی و فشار سینوس نیز رفع شود.

آنتی هیستامین در داروهای سرماخوردگی نیز وجود دارد تا آبریزش بینی و عطسه کردن را متوقف کند. داروهای آنتی هیستامین سرماخوردگی خواب‌آور هستند و معمولاً برای قبل از خواب تجویز می‌شود. قبل از مصرف دستور درج شده روی جعبه را به دقت بخوانید و با دکتر داروساز یا پزشک معالج خود مشورت کنید.

مسکن درمانی برای احتقان بینی

اگرچه مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن کیپ شدن بینی را برطرف نمی‌کند، اما درد مربوط به فشار سینوس را تسکین می‌دهد. دستور مصرف دارو را دقیقاً مطالعه و رعایت فرمایید.

عمل جراحی برای کیپ شدن و احتقان بینی

از زندگی با یک بینی دائماً کیپ خسته شده‌اید؟ پزشکان از روش‌های کم‌تهاجمی استفاده می‌کنند تا دوران ریکاوری شما را کاهش داده و در عین حال فرآیند بهبودی شما را تسریع کنند، تا بتوانید سریع‌تر به سر کار بازگردید. درمان‌های جراحی برای کیپ شدن بینی به قرار زیر می‌باشد:

 سپتوپلاستی

این عمل جراحی ترمیمی (سپتوپلاستی) به منظور صاف کردن سپتوم بینی (بخشی از بینی که تونل چپ و راست بینی را از هم جدا می‌کند) انجام می‌شود/ سپتوم منحرف می‌تواند جریان هوا را در حفره‌های بینی محدود کرده و باعث کیپ شدن مزمن بینی، تنفس از دهانی، دشواری در ورزش، اختلال در تنفس حین خواب، سردرد، فشار بر سینوس و خونریزی بینی شود.

بسیاری از بیماران مبتلا به کجی سپتوم شاید نیاز پیدا کنند بصورت دائمی از دکونژانت‌ها یا اسپری‌های موضعی بینی استفاده کنند. همچنین ممکن است بیماران اثر استفاده از داروهای آلرژی را بخاطر کجی سپتوم کمتر حس کنند.  سپتوپلاستی یک عمل ساده است که در مطب و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. تکنیک‌های پیشرفته مورد استفاده در این مرکز، به ترمیم کجی سپتوم کمک می‌کند بدون اینکه نیازی به پانسمان یا بستن آتل روی بینی باشد، همین موضوع بطرز قابل توجهی ناراحتی پس از عمل را کاهش داده و ریکاوری را تسریع می‌کند.

کوچک کردن شاخک‌های بینی

شاخک‌های بزرگ بینی (ساختارهایی که از دو طرف دیواره بینی رو به داخل حفره بینی قرار دارند) باعث گرفتگی مزمن بینی شده و می‌تواند باعث سردرد، فشار بر سینوس، اختلالات خواب همچون  خر و پف و آپنه انسدادی خواب شود. در کلینیک دکتر جعفری پور تکنیک ما برای کوچک کردن شاخک‌های بینی عملی کم‌تهاجمی بوده که می‌تواند کیپ شدن بینی را با استفاده از عمل‌های اندوسکوپی آرام کاهش دهد، بدون اینکه درد یا ناراحتی ناشی از پانسمان کردن را که معمولاً با چنین عمل‌هایی همراه است، برای بیمار ایجاد نماید. این عمل را حتی می‌توان در مطب و بدون هیچگونه دوران نقاهت و با نتایج آنی انجام داد.

این عمل بی درد، که می‌توان در حدود 15 دقیقه آن را انجام داد، شاخک‌های بینی را به اندازه طبیعی خود بازمی‌گرداند تا شخص بتواند مجدداً آزادانه تنفس نماید. نیازی به مرخصی گرفتن از سرکار یا غیبت کردن در کلاس درس نیست، ضمناً نتایج این عمل خارق‌العاده است.

پولیپکتومی (برداشتن پولیپ) بینی

پولیپ عود کننده بینی (پولیپ بینی) می‌تواند به معنی ابتلا به کیپ شدن مزمن بینی و عفونت سینوسی باشد. روش‌های منحصربفردی وجود دارد که می‌تواند پزشک را قادر به برداشتن کامل پولیپ بدن هیچگونه پانسمان دردناک بینی نماید. همچنین پزشکان دلایل متعددی را برای پولیپ عود کننده بینی بررسی می‌کنند تا علل زمینه‌ای آن را برطرف کرده و از عود کردن مجدد آن جلوگیری کنند.

سوراخ شدن جدار بینی

ممکن است در سپتوم بینی به دلایل مختلفی همچون تروما یا مصرف مواد مخدر سوراخی ایجاد شود. این سوراخ‌های باعث خونریزی مکرر بینی، پوسته پوسته شدن و کیپ شدن بینی شود. روش‌های پیشرفته اندوسکوپیک به جراح این امکان را می‌دهد که سوراخ را در هر اندازه‌ای که باشد بدون ایجاد هیچگونه شکاف در معرض دیدی ترمیم کند، بدون نیاز به برداشت مواد پیوندی و کاشت هیچگونه مواد دائمی در بینی.

 درمان کیپ شدن بینی ناشی از خونریزی

علل مختلفی برای خونریزی از بینی وجود دارد. شایع‌ترین علل، خونریزی ازعروق خونی متسع داخل بینی است، که می‌توان با یک جلسه درمان سرپایی آن را بطور موفقیت آمیزی درمان کرد. ععلل دیگر آن عبارتند از: سپتوم منحرف شده، سوراخ شدن جدار بینی، پولیپ بینی و حتی تومورهای بینی. پزشکان می‌تواند در مطب خود اندوسکوپی بدون درد بینی را انجام داده و علت دقیق خونریزی را شناسایی کرده و درمان متناسب آن را انجام دهند.

درمان تومور بینی و سینوس

تومورها ممکن است در حفره بینی یا در سینوس‌ها رشد کنند. این تومورها معمولاً خوش خیم هستند ولی انواع بدخیم و مهاجم آنها نیز وجود دارد. جراحان به صورت ویژه در آناتومی‌های پیچیده اسکلت صورت آموزش می‌بینند، همچنین آموزش جراح زیبایی پلاستیک را نیز می‌گذارنند و می‌توانند از روش‌های پیچیده اندوسکوپی به همراه عکس‌های سه بعدی استفاده کنند.

سوالات رایج

آیا درمان‌های خانگی در رفع کیپ شدگی بینی موثرند؟

مرطوب نگه داشتن سینوس‌ها و مجاری بینی در زمان کیپ شدن بینی بسیار مهم است. اگرچه بسیاری فکر می‌کنند که هوای خشک به پاک شدن بینی و توقف آبریزش بینی کمک می‌کند، اما در واقع اثر هوای خشک دقیقاً برعکس است؛ خشک شدن غشاهای بینی باعث تحریک بیشتر می‌شود.

تا زمان مراجعه به دکتر راهکارهای زیر را برای تسکین علائم امتحان کنید:

• بالا کشیدن بینی و بلعیدن بزاق یا گرفتن بینی به آرامی
• پرهیز از محرک‌های حساسیت‌زا
• اگر آبریزش بینی و ترشحات آبکی قطع نشد، به ویژه اگر این علائم همراه با عطسه زدن و خارش یا آبریزش چشم بود و علائم از آلرژی نشأت می‌گرفت، داروهای آنتی هیستامین بدون نسخه موثر خواهد بود. دقت کنید که دارو را دقیقاً مطابق دستور مصرف کنید.
• ترشحات بینی نوزادان و خردسالان را با سرنگ حباب‌دار لاستیکی و نرمی با احتیاط تخلیه کنید.

برای درمان ترشحات پشت بینی، یعنی زمانی که مخاط اضافی پشت گلو جمع می‌شود، اقدامات زیر را انجام دهید:

• از محرک‌های معمولی مانند دود سیگار و تغییرات ناگهانی رطوبت خودداری کنید.
• آب فراوان بنوشید، چون مایعات ترشحات بینی را رقیق می‌کند.
• از اسپری آب نمک بینی استفاده کنید تا مجاری بینی خشک نشود.
• از نتی پات، آبپاش بینی و سرنگ حباب‌دار استفاده کنید. محلول شستشوی بینی را از آب استریل مقطر یا H2O جوشیده تهیه کنید. دستگاه شستشوی بینی را پس از هر بار استفاده آب بکشید و اجازه دهید در معرض هوا خشک شود.
• حوله مرطوب و گرمی را روی صورت بگذارید تا دردتان تسکین یابد و مجاری بینی باز شود.
• سرتان را بالا بگذارید. شب‌ها چند بالش اضافی زیر سر بگذارید. بالا نگه داشتن سر تنفس را راحت‌تر می‌کند.
• در استخر کلر زده شده شنا نکنید، چون کلر مجاری بینی را تحریک می‌کند.

راه های پیشگیری از کیپ شدن بینی چیست؟

با رعایت بهداشت می‌توان از کیپ شدن بینی که علت آن ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوآنزا است، جلوگیری کرد. دست‌هایتان را مرتب بشویید، از لیوان یا ظروف مشترک استفاده نکنید، دست‌ها را با شوینده‌های الکل‌دار بشویید و با افراد بیمار تماس نزدیک نداشته باشید. اگر علت احتقان و کیپ شدن بینی آلرژی باشد، بهتر است از حساسیت‌زاهایی مانند گرد و غبار، ذرات آلاینده و دود که مجاری بینی را تحریک می‌کند، دوری کنید. از یک دستگاه بخور مناسب و شوینده یا اسپری آب نمک بینی برای رفع گرفتگی بینی ناشی از آلرژی استفاده کنید.

در زمان بارداری یا شیردهی می‌توان از اسپری بینی نازالین استفاده کرد؟

می‌توان در زمان بارداری و شیردهی از اسپری بینی نازالین استفاده کرد. در حقیقیت، از آنجایی که زنان باردار نباید دارویی را برای کیپ شدگی در دوران بارداری استفاده کنند، آبکشی بینی با محلول آب نمک یکی از بهتری گزینه‌های طبیعی جایگزین نسبت به بسیاری از داروهای بدون نسخه و تجویزی است.