کانال گوش باعث ایجاد جرم گوش در پوشش کانال می‌شود. جرم، گوش را در برابر باکتری، عفونت و آسیب ناشی از آب یا ضربه حفاظت می‌کند. موم محافظت از گوش در برابر باکتری‌ها، عفونت و آسیب‌های ناشی از آب و یا تروما است. در بعضی موارد، ممکن است گوش جرم بیش از حد تولید کند. اگر جرم گوش باعث ایجاد مشکلاتی شود و یا پزشک را از مشاهده درون گوش بازدارد، جرم اضافی ممکن است برداشته شود. جرم بیش از حد می‌تواند شنوایی شما را تحت تاثیر قرار دهد. این مسئله می‌تواند باعث خارش گردد و در موارد نادر نیز می‌تواند دردناک باشد. برای تمیز کردن جرم، نباید اشیاء را در گوش خود وارد کنید مگر اینکه به دستور پزشک این کار را انجام دهید. استفاده از دستمال پنبه‌ای در کانال گوش، جرم را به عمق بیشتر کانال گوش فرو می‌برد و موجب ایجاد جرم بیشتر می‌گردد. پزشک می‌تواند به صورت کاملا بی‌خطر، جرم گوش را برطرف کند. در فرآیند تمیزکردن گوش از یک دستگاه برقی جرم‌گیری گوش برای رفع جرم گوش استفاده می‌شود.
چه چیزی باعث ایجاد جرم در گوش می‌شود؟
ممکن است در اثر موارد زیر دچار جرم اضافی گوش و سفت شدن آن شوید:
-
تنگ شدن کانال گوش ناشی از عفونت یا بیماری‌های پوست، استخوان یا بافت همبند
-
تولید کمتر فرم مایع سرومن (بیشتر در افراد سالمند به علت پیری غده‌هایی که سرومن را تولید می‌کنند).
-
تولید بیش از حد سرومن در پاسخ به آسیب یا انسداد داخل کانال
-
چیزهایی مانند چوب، نوک وسایل، سنجاق سر و کلید که برای پاک کردن گوش در آن وارد می‌کنید.
-
سمعک
-
گوشی‌هایی تلفن که داخل گوش قرار می‌گیرند.
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های شکل‌گیری جرم گوش عبارتند از:
- درد
- خارش
- سوزش
- احساس پری گوش
- از دست دادن شنوایی
- سرگیجه
- زنگ زدن گوش (وزوز گوش)
- سرفه رفلکسی
چگونه گوش خود را تمیز می‌کنید؟
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که می‌دانند چگونه گوش‌های خود را تمیز کنند. اما در واقع، شیوه‌هایی که بسیاری از افراد برای تمیز کردن گوش استفاده می‌کنند، به راحتی جرم را در کانال گوش جلوتر می‌برد. رفع جرم از داخل گوش باید با دقت انجام شود. شنوایی شما می‌تواند به طور موقت یا دائمی آسیب ببیند. علاوه بر این، علائم ایجاد جرم در گوش می‌تواند علت مشکلات پزشکی دیگر نیز باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود به یک پزشک متخصص واجد شرایط در مورد ایجاد جرم گوش مراجعه کنید.
شستشوی گوش
جرم‌گیری و شستن گوش، شستشوی کانال گوش با استفاده از آب گرم می‌باشد. شستشوی گوش با آب، معمولا تجمعات جرم گوش را پاک می‌کند. اما تنها در صورتی بی‌خطر است که جرم گوش نرم شده باشد. هنگامیکه جرم سفت و سخت است، تمیز کردن گوش خطر پارگی پرده گوش را افزایش می‌دهد. بنابراین برای نرم کردن جرم ، 3-5 روز قبل از انجام جرم گیری و 2-3 بار در روز، از قطره‌های گوش (مانند قطره‌های روغن زیتون) استفاده کنید. شستشوی گوش معمولا بدون درد است. آب ولرم با فشار به داخل کانال گوش وارد می‌شود. این کار معمولا توسط یک دستگاه انجام می‌شود که آب را تحت فشار مناسب تنظیم می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود تجمع جرم نرم شده جا به جا گردد و سپس با آب خارج شود. سرنگ‌های بزرگ و قدیمی گوش به طور عمده با دستگاه‌های جدید شستشو جایگزین شده‌اند. این کار به این دلیل است که دستگاه‌ها می‌توانند آب را با فشار صحیح وارد گوش کنند. هیچ خطری وجود ندارد که فشار بیش از حد ایجاد شود و موجب آسیب گردد (مشکل سرنگ‌های قدیمی).
بعد از شستشوی گوش
بعضی از افراد پس از شستشوی و ساکشن گوش احساس سرگیجه می‌کنند، اما این وضعیت به سرعت برطرف می‌شود. بعضی از افراد پس از تمیز کردن گوش، دچار التهاب در کانال گوش می‌شوند. این حالت باعث خارش و ناراحتی می‌گردد اما می‌تواند با قطره‌های گوش بهبود یابد. شستشوی گوش به ندرت ممکن است باعث آسیب به گوش یا پرده گوش شود. بنابراین، در صورت مشاهده موارد زیر پس از شستشوی گوش، به پزشک مراجعه کنید:
- ایجاد هر گونه درد گوش
- ایجاد خارش آزار دهنده در گوش
- ایجاد ترشح از گوش
- تورم بافت اطراف کانال گوش (که ممکن است نشان دهنده عفونت باشد).
محدودیت‌ها و عوارض جانبی
شستشوی گوش به طور کلی ایمن‌تر از سرنگ کردن در گوش می‌باشد. جرم گوش باید از طرق نرم کردن آن با قطره‌های گوش برای چند روز تا یک هفته (گاهی اوقات طولانی‌تر) قبل از شستشو، آماده‌سازی شود. در طول این دوره دور از انتظار نیست که قطره گوش باعث گسترش جرم گوش و افزایش انسداد گوش شود و سایر علائم مربوطه را تشدید کند. گاهی اوقات قطره‌های گوش می‌توانند باعث ایجاد عفونت گوش و تحریک آن شوند. همچنين هیچ یک از درمان‌های رفع جرم گوش به طور کامل بی‌خطر نيستند. برخی از عوارض جانبی و خطرات شناخته شده تمیز کردن گوش عبارتند از:
- با پمپ کردن آب درون گوش، جرم گوش بیشتر به کانال گوش می‌چسبد.
- آسیب و ضربه به کانال گوش و پرده گوش (از جمله سوراخ شدن)
شستشو و جرم گیری گوش برای چه کسانی مناسب نیست؟
اگر مشکلات خاص گوش دارید، شستشوی گوش توصیه نمی‌شود. به ویژه، اگر:
-
در گذشته پس از انجام این فرآیند، عوارضی را تجربه کرده‌اید.
-
در حال حاضر گرومت دارید ( گرومت‌ها لوله‌های کوچک پلاستیکی هستند که در هنگام عمل، در پرده گوش قرار داده می‌شوند).
-
در گذشته عمل جراحی گوش انجام داده‌اید. (به غیر از گرومت که لازم است حداقل 18 ماه قبل بیرون آمده باشد و از بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مرخص شده باشید)
-
دچار شکاف کام بوده‌اید. (حتی اگر ترمیم شده است)
-
عفونت گوش دارید یا در طی شش هفته گذشته دچار عفونت گوش بوده‌اید.
-
عفونت‌های مکرر کانال گوش دارید (اوتیت اکسترن مکرر)
-
پرده گوشتان سوراخ است یا قبلا سوراخ شده است.
اگر شستشوی گوش مفید واقع نگردد یا توصیه نشود، ممکن است به یک متخصص گوش برای رفع جرم آزار دهنده ارجاع داده شوید.
پیشگیری
برای جلوگیری از ایجاد جرم گوش و شکل‌گیری تجمعی از آن، بعضی از پزشکان استفاده از قطره‌های گوش مثلا قطره روغن زیتون را به طور منظم توصیه می‌کنند. اگر چه، هیچ شواهد روشنی برای راهنمایی در مورد این موضوع وجود ندارد، به عنوان مثال، مشخص نیست که چه میزان باید از قطره‌ها استفاده شود. پزشکان مختلف دستورات مختلفی از روزانه تا هر دو هفته یکبار را توصیه می‌کنند، همچنین مشخص نیست که آیا استفاده منظم از قطره‌های گوش واقعا از ایجاد جرم گوش جلوگیری می‌کند یا خیر. با این حال، اگر مشکل ایجاد جرم مداوم در گوش را دارید، بهتر است به صورت مرتب از قطره‌های گوش استفاده کنید تا ببینید آیا از این مشکل جلوگیری می‌کند یا خیر.