چرا با دهان باز می خوابیم؟

چرا با دهان باز می خوابیم؟

تنفس صحیح نقش کلیدی در حفظ سلامت و تندرستی دارد. به بدن انرژی می‌دهد، اکسیژن به سلول‌ها منتقل می‌شود و دی‌اکسید کربن از بدن خارج می‌شود. توصیه ی پزشکان معمولا تنفس از طریق بینی است، چرا که با تنفس از طریق بینی عبور نه تنها انرژی کمتری مصرف می شود، بلکه مخاط بینی مانع از ورود مقدار زیادی از آلودگی های هوا، ویروس ها و باکتری ها می شود. خوابیدن با دهان باز می تواند نشانه ی این باشد که شما در طول خواب به درستی از طریق بینی نفس نمی کشید. این مساله اگر درمان نشود مشکلات زیادی را برای شما ایجاد خواهد کرد، از جمله فشار خون و بیماری های قلبی عروقی.

علائم خوابیدن با دهان باز

ممکن است شما خودتان متوجه نباشید که شب ها با دهان باز می خوابید. نشانه های شایع در اشخاصی که تنفس شبانه با دهان باز دارند عبارتست از :

• خروپف
• بوی بد دهان
• ترک خوردگی لبها
• خستگی مزمن و خواب آلودگی در طول روز
• خشکی دهان و گلو
• بیماری های دهان و دندان از جمله پوسیدگی دندان و بیماری لثه
• اضافه وزن

چه چیزی باعث خوابیدن با دهان باز می شود؟

اگرچه ممکن است که افراد از روی عادت با دهان باز بخوابند و یا به علت سرماخوردگی موقتا دچار این عارضه باشند، اما تنفس شبانه از طریق دهان به خصوص هنگامی که با خروپف شدید همراه باشد نشانه ای از یک اختلال مهم است. شایع ترین علت نفس کشیدن از راه دهان گرفتگی مسیر هوایی بینی است. هنگامی که مسیر هوایی باریک یا مسدود باشد بدن اکسیژن کافی دریافت نمی کند و نمی تواند دی اکسید کربن را به درستی بازدم کند، بنابراین برای دریافت هوای تازه به نفس کشیدن از راه دهان روی می آورد. علت های اصلی خوابیدن با دهان باز عبارتست از :

• انحراف تیغه بینی

انحراف سپتوم (تیغه ای که دو سوراخ بینی را از هم جدا می کند) باعث می شود که مسیر هوایی را مسدود کند و نتوانیم به درستی نفس بکشیم. این مساله ممکن است بدون علامت باشد یا گاهی علائمی نظیر خروپف، سردرد های صبحگاهی، خستگی و مشکلات خواب داشته باشد. در نهایت تشخیص و درمان توسط پزشک انجام می شود.

• پولیپ ها و تومورهای موجود در مجرای بینی

پولیپ های بینی توده هایی غیر سرطانی هستند که معمولا نرم و شبیه کیسه ای پر از مایعات هستند.  وجود این توده ها می تواند مانع از تنفس درست از طریق بینی شود.  کاهش حس بویایی، خوابیدن با دهان باز و عطسه های مکرر می تواند از علائم وجود پولیپ بینی باشد.

برای تشخیص پولیپ بینی نیاز به مشاوره با پزشک متخصص گوش، حلق، و بینی دارید. پزشک ممکن است از روش‌های تصویربرداری یا سی تی اسکن بینی استفاده کند تا پولیپ‌ها را تشخیص دهد و راهکارهای درمانی دارویی و در برخی موارد جراحی ارائه شود.

• لوزه ی سوم (در کودکان)

اگر لوزه ی سوم که نقش مهمی در دفاع از بدن دارد متورم شود سبب گرفتگی بینی و بسته شدن مسیرهای هوایی آن می شود و ممکن است کودک به طور خودکار از طریق دهان تنفس کند.

• احتقان بینی بر اثر آلرژی و یا عفونت سینوس ها

احتقان بینی مسیرهای هوایی را باریک می کند و باعث می شود تنفس از طریق بینی دشوار شود .

عوارض نامطلوب خوابیدن با دهان باز

هنگامی که با دهان باز می خوابیم بزاق دهان خشک می شود. بزاق دهان حاوی مواد معدنی است که در جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان ها و مبارزه با باکتری های مضر فعالیت می کند. خشک شدن بزاق دهان تاثیر نامطلوبی بر سلامت دهان دارد و می تواند منجر به بروز مشکلاتی از قبیل رشد ضعیف استخوان های فک کودکان، بوی ناخوشایند دهان، پوسیدگی دندان ها، تجمع باکتری ها و بیماری های لثه شود.

خوابیدن با دهان باز نه تنها به سلامت دهان و دندان ها آسیب می زند، بلکه می تواند منجر به اثرات بدی بر سلامت عمومی بدن شود، از جمله : افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، دیابت نوع 2، ناباروری، بیماری های کبدی، افسردگی، اختلالات ذهنی، آپنه خواب و سایر مشکلات سلامتی مزمن.

درمان خوابیدن با دهان باز

قبل از هر گونه درمان ابتدا باید علت اصلی این مشکل ریشه یابی شود . لذا مراجعه به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی اولین قدم برای حل این مشکل است.

اگر آلرژی منجر به احتقان بینی شده باشد، استفاده از آنتی هیستامین ها راهکاری موثر برای بهبود این مشکل است. ممکن است پزشک داروهای خوراکی ضد احتقان بینی و استفاده از اسپری ها را توصیه کند. پولیپ های بزرگ بینی که راه هوایی را مسدود کرده می تواند با جراحی برداشته شود و تنفس طبیعی بهبود یابد. اگر علت آن بزرگی لوزه باشد در اغلب موارد نیاز به درمان جراحی ندارد. در برخی موارد در صورت تشدید علائم در کودک  جراح برداشتن آن را توصیه می کند. در برخی بیماران تغییر وضعیت خوابیدن به طور مثال خوابیدن به پهلو و استفاده از بالشت مناسب از ساده ترین راهکارها برای بهبود این مشکل است. 

اگر علت انسداد بینی آناتومیک باشد با عمل جراحی سپتوپلاستی انحراف تیغه بینی اصلاح می شود . همان طور که در مقاله ی جراحی سپتوپلاستی چیست خواندیم،  سپتوپلاستی تیغه بینی را صاف می کند و امکان جریان بهتر هوا از طریق بینی را فراهم می کند.

در پایان :

خوابیدن با دهان باز ممکن است مشکلات مختلفی را به دنبال داشته باشد. اگر خودتان یا شخصی دیگر متوجه شدید که با دهان باز می خوابید و این موضوع مشکلی برای شما یا دیگران ایجاد کرده است، مهم است که با پزشک مشورت کنید. با درمان این مشکل می توان کیفیت خواب را افزایش داد و از بیماری هایی که ممکن است برایتان به وجود آید پیشگیری کرد. دکتر مسعود جعفری پور عوامل به وجود آمدن این مشکل را بررسی می کنند و بهترین راه کار برای درمان این مساله را به شما ارائه می دهند.