جراحی پولیپ بینی بدون عوارض و بازگشت

پولیپ بینی نوعی توده نرم است که در پوشش‌های داخلی حفره بینی یا سینوس‌ها تشکیل می‌شود. به‌ اطمینان نمی‌توان گفت که چه عواملی موجب پولیپ بینی می‌شوند. اما افرادی که دچار مشکلاتی نظیر آسم، عفونت‌های سینوسی مزمن، تب یونجه و حساسیت به آسپرین هستند بیشتر درمعرض ابتلا به این عارضه هستند. درصورت ابتلا به پولیپ بینی ممکن است دچار هیچ مشکلی نشوید و یا ممکن است به دلیل رشد پولیپ مسیرهای عبوری هوا در بینی مسدود شده و دچار علائم مشابه سرماخوردگی شوید. اگر پزشک تشخیص دهد که بیمار پولیپ بینی دارد ممکن است با تجویز دارو آن را کوچک کند و یا با توصیه جراحی آن را کاملا از بینی برطرف نماید. جراحی پولیپ بینی نوعی عمل سرپایی است به‌طوری که بیماران همان روز بعد از جراحی می‌توانند بیمارستان را ترک کرده و به منزل بروند.

علت ریشه‌ای پولیپ بینی چیست؟

افراد مبتلا به عفونت‌های سینوسی مزمن بیش از کسانی که علائم ملایم‌تری دارند در خطر دچار شدن به پولیپ هستند. البته، عارضه‌ها و اختلالات دیگری نیز وجود دارند که به بروز پولیپ‌های بینی کمک می‌کنند:

• آسم: تنگی و تورم مسیرهای هوا
• حساسیت به مسکن‌ها: التهاب حفره‌های بینی بعد از مصرف ایبوپروفن (که معمولاً در داروهای بدون نسخه مثل مورتین و آدویل وجود دارد) و ناپروکسن (که معمولاً در آلوِ وجود دارد)
• حساسیت به قارچ‌ها: التهاب بعد از واکنش به ذرات قارچی در محیط‌های داخل و خارج از خانه.
• فیبروز کیستی: یک اختلال ناشی از جهش ژنی است که در آن غشاء‌ سینوس‌ها مقدار بسیار زیادی موکوس غلیظ تولید می‌کنند؛ مبتلایان به فیبروز کیستی 40% بیشتر از سایرین در خطر ابتلا پولیپ‌های بینی قرار دارند.
• سندرم چرگ- اشتراوس: سندرم نادری که باعث تورم رگ‌های خونی می‌شود.
• خصوصیات سیستم ایمنی: اشخاصی کهDNA آن‌ها حامل یک پرموتاسیون ژنتیکی مرتبط با عملکرد خاصی از سیستم ایمنی بدن است که باعث ایجاد پولیپ می‌شود، بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ‌های بینی هستند.

پولیپ بینی چه علائمی دارد؟

علائم شایع پولیپ‌های بینی:

• آبریزش بینی
• کم شدن حس بویایی و/یا چشایی
• درد سینوس و/یا صورت
• سردرد سینوسی (فشار و درد در ناحیه صورت و پیشانی)
• درد خفیف در فک بالا
• خرخر کردن

• ناتوانی شدید در تنفس از راه بینی
• افزایش شدید و سریع شدت علائم
• مشکلات بینایی (دو بینی، لکه‌های تاریک، مشکل در حرکت دادن چشم‌ها)
• مقدار زیادی تورم یا پف‌کردگی در ناحیه چشم‌ها و اطراف آن
• سردرد شدید، همراه با تب و ناتوانی در خم کردن سر به پایین

 تشخیص پولیپ بینی

جهت تشخیص پولیپ بینی، معمولا پزشک درباره علائم پولیپ بینی از بیمار سوالاتی می‌پرسد یا سوراخ بینی او را معاینه می‌کند. ممکن است با تابش نورچراغ قوه به داخل بینی، مشاهده‌ی پولیپ‌های بینی که در نزدیکی دهانه سوراخ‌های بینی هستند کار راحتی باشد. اما با این وجود تشخیص پولیپ‌هایی که در مسیرهای هوای بالایی و یا در داخل یکی از سینوس‌ها هستند نیاز به آزمایشات بیشتری دارند.

 آزمایشات بیشتر

درصورت نیاز به آزمایشات بیشترممکن است بیمار به بخش گوش و حلق و بینی (جراح گوش (ENT) ) بیمارستان محلی ارجاع داده شوند.

• معمولا از طریق اسکن توموگرافی کامپیوتری یا همان سی تی اسکن مسیرهای عبورهوای بینی یا سینوس‌ها، می‌توان تشخیص پولیپ بینی را تایید کرد. سی تی اسکن شامل مجموعه‌ای از اشعه ایکس است که یک کامپیوتر آن‌ها را با یکدیگر ترکیب می‌کند تا تصویر دقیق‌تری بدست آید.
• پلیپ‌ها معمولا به شکل یک برآمدگی در دیواره‌ی مسیرهای عبوری هوا و سینوس‌ها نمایان می‌شوند.
• اگر تصور بر این باشد که شاید آلرژی یا حساسیت موجب علائم بیماری شده باشد ممکن است تست خراش پوستی به بیمار توصیه شود. در این آزمایش، پوست با مقدار کمی از موادی که از علل شایع آلرژی هستند خراش داده می‌شود تا مشخص شود که آیا پوست واکنش نشان می‌دهد یا خیر.

تشخیص پولیپ بینی در کودکان

پولیپ بینی به جزء در کودکان مبتلا به بیماری فیبروز کیستی معمولا در کودکان دیگر مشاهده نمی‌شود. بنابراین اگر فرزند شما پولیپ بینی دارد معمولا توصیه می‌شود به‌عنوان یک اقدام احتیاطی تست فیبروز کیستی را انجام دهید. اندازه‌گیری میزان نمک در نمونه تعریق آزمایشی است که معمولا جهت تشخیص فیبروز کیستی انجام می‌شود. بالابودن غیرطبیعی میزان نمک ممکن است ناشی از بیماری فیبروز کیستی باشد.

قبل از جراحی پولیپ بینی

پزشک قبل از عمل جراحی ممکن است جهت کمک به بهبود وضعیت سینوس‌ها به بیمار دارو تجویز نماید. این داروها ممکن است شامل آنتی بیوتیک‌ها یا استروئیدهای خوراکی باشند. اگر پزشک قبل از جراحی دارو تجویز نماید بیمار باید حتما داروها را از روزی که پزشک توصیه کرده شروع کرده و طبق دستور پزشک مصرف نماید.

حداقل 10 روز قبل از جراحی باید از مصرف این داروها خودداری نمایید:

• آسپرین
• موترین، ادویل ( ایبوپروفن)
• سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
• ویتامین E(مولتی ویتامین بهتر است)
• ژینکو بیلوبا، سیر و جینسینگ
• این داروها ممکن است موجب لخته شدن خون شوند و در طول جراحی یا بعد از آن باعث خونریزی شدید شوند. تیلنول داروی سالم است و مصرف آن در روز جراحی مشکلی ندارد.

اگر سیگار می‌کشید سعی کنید حداقل 4 روز قبل از جراحی و 4 روز بعد از آن سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن در طول این دوره بحرانی ممکن است به‌طور جدی موفقیت درمان را تحت تاثیر قرار دهد. این کار ممکن است باعث بروز بیش از حد اسکار و عدم موفقیت عمل جراحی شود. با پزشک معالج خود درباره روش‌هایی که به ترک سیگار کمک می‌کنند مشورت کنید.

انواع مختلف جراحی‌های پولیپ

ممکن است در شرایط زیر عمل جراحی برای خارج کردن کامل پولیپ بینی توصیه شود:

• علائم بیماری به درمان با داروهای استروئیدی پاسخ نمی‌دهند.
• ابتلا به یک بیماری ثانویه دیگر نظیر آپنه انسدادی خواب یا دو بینی به دلیل پولیپ بینی

جراحی آندوسکوپی سینوس

عمل جراحی آندوسکوپی سینوس معمولا برای برداشتن پولیپ بینی توصیه می‌شود. این عمل تحت بی‌حسی موضعی ( داروی مسکن) انجام می‌شود به‌طوری که بافت بینی در طول جراحی پولیپ کاملا بی‌حس است. جراح با کمک ابزاری به نام آندوسکوپ ( لوله‌ی نازک و منعطف که دوربین ویدیویی به انتهای آن متصل است) می‌تواند ساختارهای داخل بینی و سینوس‌ها را مشاهده ‌کند. در این جراحی، برش‌های کوچک روی صورت انجام می‌شود و جهت بازکردن حفره‌های سینوسی و برداشتن پولیپ بینی ابزارهای خاص جراحی وارد بینی بیمار می‌شود. امروزه برخی از جراحان با استفاده از لیزر پولیپ‌های بینی را از بین می‌برند.

پولیپکتومی

اگر پولیپ‌های کوچک دارید که در نزدیکی دهانه سوراخ‌های بینی هستند و به راحتی قابل دسترس هستند ممکن است جهت درمان آن یک روش جراحی جایگزین موسوم به پولیپکتومی توصیه شود. در طول این جراحی، بینی با کمک گیره کوچک جراحی باز نگه داشته می‌شود و پولیپ‌ها با یک حلقه سیم یا انبرک برداشته می‌شوند. سپس برای جلوگیری از خونریزی از پانسمان استفاده می‌شود. پولیپکتومی معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. این بدین معناست که بیمار در طول جراحی کاملا خواب بوده و هیچ دردی را احساس نخواهد کرد. بعد از ریکاوری و از بین رفتن تاثیرات داروی بیهوشی می‌توان بیمارستان را ترک کرد. معمولا بعد از جراحی خون در داخل بینی خشک می‌شود و این امر موجب گرفتگی بینی می‌شود. البته این مورد بعد از چند هفته برطرف می‌شود. در پلیپکتومی نیز همانند جراحی آندوسکوپی سینوس، عفونت یکی از رایج‌ترین عوارضی است که ممکن است بعد از عمل رخ دهد.

جراحی لیزری پولیپ‌های بینی

جراحی لیزری پولیپ‌های بینی و پولیپوزیس بینی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. این جراحی به پولیپکتومی لیزری بینی ( روش انتخابی برای از بین بردن پولیپ‌های بینی بدون آسیب به استخوان پیشانی) نیز معروف است.

روش های بدون جراحی پولیپ بینی

 اسپری و قطره‌های استروئیدی

اگر یک یا چند پولیپ کوچک در بینی دارید پزشک ممکن است اسپری یا قطره‌های بینی حاوی داروی استروئید را به شما تجویز کند ( کورتیکواستروئیدهای موضعی). این داروها می‌توانند به کاهش التهاب بینی و رفع پولیپ‌های بینی کمک کنند. معمولا در چنین شرایطی به بیماران یک نوع اسپری بینی به نام مومتازون توصیه می‌شود. این دارو به نسبت سایر اسپری‌های بینی حاوی استروئید دارای عوارض جانبی کمتری است. توصیه شده روزی یکبار 2 پاف در هر سوراخ بینی اسپری شود. اکثر افراد بعد از استفاده از اسپری مومتازون دچار هیچ عوارض جانبی نمی‌شوند. اما با این وجود شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده شامل موارد زیر هستند:

• سردرد
• گلودرد
• عطسه
• خونریزی بینی

ممکن است 5 هفته طول بکشد تا علائم پولیپ‌های بینی با استفاده از اسپری بهبود پیدا کنند. اگر بعد از این دوره بیمار همچنان دارای علائم پولیپ باشد بهتر است به پزشک یا متخصص بیماری خود مراجعه نماید چراکه ممکن است به درمان بیشتر نیاز داشته باشد.

قرص‌های استروئیدی

اگر پولیپ‌های بزرگی دارید یا علائم شما مشکل‌ساز شده‌اند پزشک ممکن است برای یک دوره کوتاه قرص‌های استروئیدی (کورتیکواستروئیدهای خوراکی) را به صورت تنها و یا همراه با اسپری بینی تجویز نماید. معمولا یک نوع داروی استروئیدی معروف به پردنیزون توصیه می‌شود. معمولا این دارو بیشتر از 3 هفته به بیمار تجویز نخواهد شد. علت این امر این است که استفاده طولانی‌مدت از پردنیزون خطر ابتلا به عوارض جانبی زیر را افزایش خواهد داد:

• تضعیف استخوان‌ها (پوکی استخوان)
• فشار خون بالا
• دیابت
• افزایش وزن

اگر علائم بعد از 3 هفته بهود نیافتند ممکن است جهت برداشتن پولیپ‌ها به جراحی نیاز باشد.

 مراقبت های بعد از عمل پولیپ بینی

 اگر کودک بعد از عمل جراحی احساس درد کند پزشک داروی مسکن تجویز خواهد کرد. داروی مسکن یا به صورت تزریق داخل ورید دست یا به شکل قرص و شربت خوراکی به بیمار تجویز می‌شود. در این قسمت به معرفی روش‌های دیگر جهت تسکین بیشتر درد می‌پردازیم:

• استفاده از کمپرس سرد و نشستن به حالت صاف ممکن است به کاهش تورم کمک کند.
• شستشوی دهان و در کنار آن استفاده از مرطوب کننده‌ها باعث می‌شوند خشکی دهان کمتر شود. ممکن است زمانی‌که فتیله در بینی قرار دارد بیمار مجبور شود از طریق دهان نفس بکشد.

خوردن و نوشیدن

ممکن است کودک 2 تا 3 ساعت بعد از جراحی از شما مقداری آب بخواهد. زمانی که بیمار بتواند مایعات را بخورد پزشک غذاهای نرم را به دستور رژیم غذایی او اضافه میکند.

نکات دیگری که باید بعد از عمل جراحی پولیپ در خانه رعایت شوند

لطفا برای بهبود خود این نکات را بعد از جراحی در منزل رعایت کنید:

• بعد از عمل، در زیر بینی پانسمان خواهید داشت. لطفا بعد از این‌که مرخص شدید و به خانه رفتید 1 تا 3 روز از پانسمان به خوبی مراقبت کنید. هنگامی که پانسمان خیس شد باید آن را تعویض کنید. زمانی‌که هیچ مایعاتی از بینی ترشح نشدند می‌توانید پانسمان را بردارید.
• تا زمانی که پزشک اجازه نداده از انجام ورزش‌های تماسی یا شنا خودداری کنید.
• به مدت حداقل 1 هفته از خم شدن یا برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید.
• فین نکنید ( تا زمانی که پزشک اجازه نداده). سعی کنید با دهان باز سرفه یا عطسه کنید. اگر مجیور به فین کردن شدید خیلی آرام و هر بار با یک طرف بینی اینکار را انجام دهید.

آیا عمل پولیپ بینی عوارض دارد ؟

 عمل پولیپ بینی نیز همانند بسیاری از جراحی‌های دیگر بدون خطر نیست. هرچند احتمال وقوع عوارض جانبی بسیار کم است اما مهم است که عوارض احتمالی آن را بدانید و درباره مشکلاتی که ممکن است با آن مواجه شوید با جراح خود مشورت کنید.

• خونریزی: بیشتر جراحی‌های پولیپ با مقداری خونریزی توام هستند و معمولا بیمار آن را به خوبی تحمل می‌کند. اگر خونریزی زیاد باشد ممکن است پزشک مجبور شود جراحی را متوقف کند.

• مشکلات بینایی: گزارش‌های خیلی کمی درباره مشکلات بینایی بعد از عمل پولیپ وجود دارد. احتمال بهبود چنین مواردی خیلی بالا نیست. علاوه‌بر این، آسیب‌های چشمی که منجربه دوبینی، تاربینی یا آب ریزش زیاد چشم می‌شوند از عوارض احتمالی دیگر هستند. خوشبختانه، چنین عوارضی نادر هستند. طبق گزارشات ارائه شده، کمتر از 1% از موارد منجربه بروز چنین عوارضی می‌شود.