هر بار که روی پوست بدن جراحتی ایجاد شود، حتی اگر به صورت کنترل شده و برای انجام یک جراحی باشد، احتمال باقی ماندن یک جای زخم (اسکار) بر روی پوست وجود خواهد داشت. در مورد عمل جراحی زیبایی بینی (رینوپلاستی) هرچند اغلب بیماران انتظار تشکیل جای زخم بر روی پوست خود را دارند، اما برایشان شگفت‌انگیز خواهد بود اگر بدانند که این جای زخم می‌تواند فقط در زیر پوست باشد. البته حتی هنگامی که جای زخم در زیر پوست باشد، باز هم ممکن است باعث شود که شکل ظاهری پوست کمی صدمه ببیند، اما با رعایت اقدامات پیشگیرانه و درمانی ساده‌ای می‌توان این جای زخم را کاهش داد.
جراحی زیبایی بینی و جای زخم ناشی از آن
تمامی عمل‌های جراحی، نوعی بافت جای زخم اعم از مخفی یا مشهود از خود باقی می‌گذارند. در مورد بسیاری از عمل‌هایی که از نظر پزشکی ضروری محسوب می‌شوند، ممکن است این جای زخم اهمیت چندانی نداشته باشد. زیرا اولویت اول در این عمل‌ها درمان مشکلی است که در بیمار وجود داشته است و جای زخم معمولاً در جایی از بدن او مخفی می‌ماند. اما در مورد عمل‌های جراحی زیبایی نتایج عمل از نظر تأثیر آن بر زیبایی ظاهری فرد اهمیت زیادی دارد و هر گونه جای زخم مشهودی را می‌توان به عنوان ضعف در نتایج نهایی قلمداد کرد.
رینوپلاستی باز و بسته
جراحی زیبایی بینی به دو روش باز و بسته قابل انجام است. نقطه تفاوت بین این دو روش در شکل و نحوه ایجاد بریدگی در بینی است. در رینوپلاستی باز، یک بریدگی مشهود بر روی کلوملا (قسمت گوشتی انتهای تیغه میانی بینی که بین لب و نوک بینی واقع شده است) ایجاد می‌شود. البته ممکن است برش‌های دیگری هم در داخل بینی ایجاد شود تا از طریق آنها بتوان شکل بینی را اصلاح نمود. از طرفی در رینوپلاستی بسته، تمامی برش‌ها در داخل بینی خواهد بود و بنابراین هیچ جای زخمی بر روی کلوملا باقی نخواهد ماند. رینوپلاستی بسته چند مزیت مهم نسبت به روش جراحی باز دارد. از جمله اینکه ورم (ادم) بینی بعد از جراحی کمتر است، جای زخم مشهودی باقی نمی‌ماند، خطر افتادگی نوک بینی کمتر است، آسیب‌های غیر عمد به ساختار بینی کمتر می‌شود و بهبودی کامل بینی بعد از عمل، به زمان کمتری نیاز دارد. اما در روش جراحی باز، جراح می‌تواند غضروف داخل بینی را به شکل بهتری ببیند و علاوه بر آن معمولاً بهتر می‌تواند تغییرات و اصلاحات مورد نیاز در شکل بینی را ایجاد نماید. به هر حال، اینکه برای هر فرد از روش باز یا بسته استفاده شود به علت انجام عمل جراحی، آناتومی بینی بیمار و تشخیص پزشک جراح بستگی خواهد داشت.
مشکلات ناشی از بافت جای زخم
اصولاً باقی ماندن یک جای زخم کوچک در بینی چندان دور از انتظار نیست، اما اگر این جای زخم خیلی بزرگ یا زیاد باشد می‌تواند مشکلاتی را در زمینه زیبایی کلی بینی ایجاد نماید و بر نتایج نهایی جراحی رینوپلاستی تأثیر منفی داشته باشد. جای زخم‌های داخلی معمولاً به صورت بدشکلی‌هایی در پوست یا ساختارهای داخلی بینی است که در اثر باقی ماندن یک توده بافت جای زخم در داخل بینی ایجاد می‌شود. جای زخم‌هایی که به خاطر عمل جراحی باز بر روی بینی (جای بریدگی در بین دو سوراخ بینی) باقی می‌ماند معمولاً مشکل خاصی برای بیمار به دنبال ندارد و به مرور زمان محو می‌شود و بعد از مدتی تقریباً قابل دیدن نخواهد بود.
رفع جای زخم بعد از جراحی زیبایی بینی
خوشبختانه جای زخم‌های داخلی بینی را می‌توان هر وقت که تشکیل شد به راحتی درمان نمود. بنابراین اصلاح مشکلات احتمالی در اغلب موارد امکانپذیر بوده و خیلی بعید است که بافت جای زخم داخلی بتواند تأثیر نامطلوبی بر شکل بینی شما داشته باشد. رایج‌ترین روش برای کاهش بافت جای زخم در داخل بینی از طریق تزریق استروئید کورتیزون می‌باشد. تزریق کورتیزون معمولاً شامل یک سری تزریق است که به فاصله هر چند هفته یک بار انجام می‌شود.
روش‌هایی برای جلوگیری از تشکیل بافت جای زخم
در انتخاب جراح خود دقت کنید
اولین گام در پیشگیری از عوارض عمل جراحی زیبایی بینی از جمله تشکیل جای زخم در داخل بینی آن است که یک جراح ماهر، دارای بورد تخصصی و تجربه بالا در زمینه جراحی رینوپلاستی انتخاب کنید. برای انجام این عمل تنها جراحانی را انتخاب کنید که دانش، مهارت و دوراندیشی لازم برای کمک به بیمار در دستیابی به نتایج مورد انتظار و جلوگیری از مشکلاتی مانند جای زخم را داشته باشند. بنابراین حتماً در این باره تحقیق کنید و جراح زیبایی خود را با دقت انتخاب کنید.
سیگار نکشید و الکل ننوشید
سیگار کشیدن در طی چند هفته یا چند ماه قبل از عمل و در طی دوره بهبودی بعد از عمل، اثرات نامطلوبی بر بهبودی بیمار دارد. نیکوتین موجود در سیگار باعث تنگ شدن رگ‌های خونی و تأخیر در روند بهبودی، افزایش تشکیل جای زخم و حتی نکروزه شدن (مرگ) سلول‌های پوست می‌شود. در نتیجه میزان ورم و خونریزی که هر دو از عوارض مهم در فرایند بهبودی بعد از عمل هستند و باید تا حد امکان کاهش داده شوند را افزایش می‌دهد.
تمامی دستورات و توصیه‌های پزشک را رعایت کنید
جراح شما یک متخصص است و راهنمایی‌های زیادی را برای کمک به بهبودی سریع‌تر شما و کاهش عوارض بعد از عمل در اختیار شما می‌گذارد. شما باید از تمامی این توصیه‌ها با نهایت دقتی که می‌توانید، پیروی کنید، زیرا ایمنی شما و نتایج نهایی این عمل هر دو در گرو عمل به این توصیه‌ها و دستورات است. چند مورد از مهم‌ترین توصیه‌های ارائه شده شامل موارد زیر است: تغذیه سالم و مناسب داشته باشید: غذایی که شما می‌خورید، تأثیر انکارناپذیری بر کیفیت و شکل پوست شما خواهد داشت. در طول فرایند بهبودی بعد از عمل جراحی، بیمار باید یک رژیم غذایی متعادل و مقوی داشته باشد. بنابراین سعی کنید پروتئین بیشتری از منابع گوشت سفید و سالم دریافت کنید. همچنین مقدار زیادی از میوه‌ها و سبزیجات تازه بخورید. آب زیاد بنوشید:مقداری زیادی آب و مایعات بنوشید تا پوست شما مرطوب و نرم بماند. از نور آفتاب دوری کنید: علی‌رغم آنکه از نظر شما استراحت کردن در زیر نور آفتاب ممکن است برای بهبودی سریع‌تر شما خوب باشد، اما در عمل، آفتاب می‌تواند آسیب زیادی را به ویژه در طول دوره بهبودی بعد از عمل به پوست شما وارد کند.
همواره مراقب پوست خود باشید و در صورت نیاز، کمک بگیرید
یکی از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از تشکیل جای زخم بعد از جراحی زیبایی بینی آن است که شدیداً مراقب مشکلات و عوارضی که ممکن است برای شما پیش بیاید، باشید. چرا که جای زخم هر چقدر زودتر تشخیص داده شود، درمان آن ساده‌تر خواهد بود و برطرف کردن آن در مراحل دیرتر اغلب می‌تواند مشکل‌تر باشد. ارتباط مستمر با جراح زیبایی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و به شما کمک می‌کند تا دوره بهبودی بعد از عمل را به آرامی و سلامتی طی کنید.